top of page

Levenskunst – de weg van de boog




Je voelt dat je stevig staat. Je doel en intentie zijn helder. Je voelt de boog in je hand rusten en hebt de pijl geplaatst. Je kijkt naar je doel, via de pijlpunt. Onderwijl merk je de windkracht op en andere omstandigheden die je schot kunnen beïnvloeden. Rustig trek je de pijl aan de pees geleidelijk en krachtig naar achteren terwijl je met een ontspannen focus naar je doelwit blijft kijken. Je voelt wat het juiste moment is om los te laten. Op dat moment laat je de pees los, je ogen volgen de pijl in zijn vlucht, terwijl jij je overgeeft aan wat volgt….


Een van de meest treffende metaforen voor het leven, je levensweg en ‘levenskunst’ is de kunst van het boogschieten. Met ‘levenskunst’ bedoel ik de manier waarop je je leven leeft en hoe jij je daarin bewust en onbewust ontwikkelt. Het leven als een zich ontvouwend kunstwerk waarbij jij de kunstenaar bent. Vraag jezelf eens af: leef jij je leven op een manier die bij jou past, die recht doet aan wie jij bent, wat voor jou van waarde is en energie geeft? Wat wil jij, waar ga je voor en welke stappen neem jij concreet om die kant op te bewegen? En welke neigingen merk je bij jezelf op als jij probeert je doelen te bereiken, doe je dat op een gejaagde manier of ben je ook bekend met een andere ‘modus’?


De boogschiet-metafoor wordt prachtig beschreven in ‘De weg van de boog’ (‘O Caminho do Arco’) van Paulo Coelho. Het gaat over een jonge man die levenslessen krijgt van een wijze, oudere Japanse boogschutter genaamd Tetsuya. Alle aspecten van het boogschieten komen in dit verhaal aan bod en zijn een schitterende illustratie van hoe je je kunt verhouden tot het leven en van het lopen op je levensweg, van heel abstract tot vrij letterlijk.


Het verhaal begint met de symboliek van de boog. De wijze, ervaren boogschutter vertelt de nieuwsgierige jonge man: ‘De boog is het leven: uit hem komt alle energie. De boog is buigzaam, maar kent daarin wel grenzen. Probeer je daarom af te stemmen op je boog en niet meer te eisen dan hij je kan geven.’ Mijn vertaling hiervan is: jij als levend mens hebt van nature energie en veerkracht, ga daar slim en bewust mee om. Waar laad je van op en wat kost je energie? En hoe kun je respectvoller en efficiënter omgaan met je eigen energievoorraad? Heb je de neiging om jezelf te forceren, roofbouw te plegen of anderszins geweld aan te doen? Merk dat per moment, dag of week op en onderzoek wat je daarin anders zou willen en kunnen.


Vervolgens slaat de verteller een mooie brug tussen de boog en de pijl, tussen het leven en je intenties. ‘De boog is het verlengde van de hand en van het verlangen van de schutter. Hij dient om te doden of te mediteren. Dus wees altijd duidelijk wat betreft je intenties.’ De pijl staat symbool voor de intentie. Wat beoog je? En is dat echt wat je ambieert, of ligt daar iets onder wat nog belangrijker is? Dat kan ook veel kleiner van aard zijn dan je eerst dacht, of minder materialistisch. Zelfs frivool, licht. De boogschutter zegt hierover: ‘De pijl vasthouden is in verbinding staan met je eigen intentie. Het is wat de kracht van de boog verbindt met het midden van het doelwit. De intentie moet helder zijn als kristal, oprecht en goed overdacht.’ Ben jij bang om fouten te maken? De Japanse boogschutter adviseert om toch te schieten, een risico te nemen. Want als je het risico niet neemt weet je ook niet wat je de volgende keer anders kunt doen.


Hoe zit het dan met je doel, hetgeen waarop je gaat schieten? Het verhaal gaat verder: ‘Als boogschutter kies je zelf het doel, het is ver weg en je kunt het niet de schuld geven dat het niet getroffen werd. Je bent zelf verantwoordelijk voor het kiezen ervan. En pas wanneer het zich op de punt van je pijl bevindt moet je de pees van de boog loslaten.’ De verteller gaat nog een stap verder: ‘je moet je constant afvragen: als ikzelf het doelwit ben, waar bevind ik me dan? Hoe zou ik geraakt willen worden, om zo de boogschutter de eer te geven die hem toekomt?’ En dan volgt deze filosofische breinkraker (hou je vast): ‘Want een doelwit bestaat alleen als de boogschutter bestaat.’


Dus je hebt een boog, een pijl en een doel. Maar dat is niet alles, je eigen houding is namelijk heel belangrijk. De wijze Japanse boogschutter legt zijn leerling uit dat deze houding als het ware uit het hart komt. Het is een staat van eenvoud, vredigheid, kalmte en focus. Een treffende beschrijving, want ik heb gemerkt dat een belangrijk deel van ‘leren leven’ gaat over ‘mentale ontkramping’: het op een meer ontspannen manier omgaan met wat er in het hier-en-nu waar te nemen is, zich afspeelt. Dat vraagt om opmerkzaamheid van je gedachten, gevoel en intuïtie. En om het vervolgens voor een groot deel stoppen met ‘doen’ en willen veranderen van hoe iets nu is, maar de eenvoud van DIT moment ervaren.


Het schot zelf gaat over loslaten. De pijl begint zijn reis op het moment dat boog, schutter en doelwit op 1 punt samenkomen. De Japanse wijze noemt dit ‘bezieling’. De intentie van de schutter gaat als het ware over in de vlucht van de pijl. Een soort van ultieme afstemming en verbinding, fysiek en mentaal loslaten. En het leuke en hoopvolle vind ik is dat dit te leren is. Door te doen, te proberen, en je open te stellen voor alles dat waar te nemen is, binnen en buiten jezelf. En iedere ervaring is net weer even anders, je ziet iets anders, voelt telkens iets anders. Door te proberen en bewust te ervaren ben je aan het leren. De wijze man zegt hierover: ‘Een boogschutter treurt er niet om als veel pijlen hun doel missen. Hij weet immers dat hij er pas achter komt hoe belangrijk boog, houding, pees en doelwit zijn, wanneer hij zijn bewegingen duizenden keren – en zonder angst om fouten te maken- heeft herhaald. Totdat het ogenblik komt waarop hij niet langer na hoeft te denken over wat hij aan het doen is, vanaf dan wordt de boogschutter zijn boog, zijn pijl en zijn doelwit.’


Het boek: De weg van de boog – Paulo Coelho



Wil je meer weten over ‘levenskunst’? Neem contact met me op!

Hartelijke groet, Loes Meijlink


bottom of page