Op creatieve speurtocht met Questlove

Misschien ken je Questlove van de Tonight Show met Jimmy Fallon, zijn werk als oprichter en drummer van The Roots of zijn samenwerking met Prince. Hij is muzikant, DJ, producer, ontwerper, journalist, acteur, culinair ondernemer en adjunct professor aan de kunstacademie van New York. Hij groeide op in een muzikaal gezin en als baby was hij al back-stage bij de doo-wop shows van zijn ouders. Op zijn 7e begon hij met drummen en op zijn 13e was hij muzikaal leider van de band van zijn ouders.

Onlangs las ik zijn New York Times bestseller boek ‘Creative Quest’ waarin hij enthousiast en eerlijk schrijft over de speurtocht naar inspiratie en creativiteit in zijn werk en leven.

Creativiteit volgens Questlove

Questlove ervaart creativiteit als een stroom waarin continu ideeën langskomen. Hij heeft geleerd dat hij daaruit kan filteren wat bij hem resoneert. Zijn persoonlijke ‘creatieve quest’ (ofwel: speurtocht) van Questlove verloopt op een geheel eigen manier. Grappig genoeg besteedt hij het grootste deel van zijn tijd aan het genieten van creatief werk van anderen én het bestuderen van hoe zij tot hun creaties komen. En dat zijn niet alleen muzikanten van vroeger en nu maar ook chefkoks, comedians, schrijvers en regisseurs.

Door te luisteren naar, lezen en proeven van andermans creaties en creatieprocessen gaat zijn creatieve vuurtje branden. Muziek, verhalen en gerechten voeden en inspireren hem om zelf tot ideeën te komen en die uit te werken. 

Hij start meestal niet met ‘een blanco canvas' maar gebruikt bestaande puzzelstukjes (bijvoorbeeld oude muzieknummers) om op voort te borduren en te ‘vertalen’. Om die reden schrijft deze creatieve duizendpoot in de inleiding tot mijn verbazing:  ‘I still don’t know if I am truly creative’! Hij voelt zich meer student dan een creatief maker.

‘You can’t start a fire without a spark’

Maar wat stimuleert volgens Questlove nou eigenlijk creativiteit en het creatieve proces?

• ‘Pay Attention!’ - In lijn met wat Einstein deed: let op wat je waarneemt via je zintuigen, met al je aandacht. Iets kleins dat letterlijk op straat ligt kan je op een groter, nieuw idee brengen. ‘Big ideas grow from little things’. 

• ‘The departure’ - Verander je leven een klein beetje door je bekende routine en terrein te verlaten. Dat kan bijv. zijn iets anders creëren dan je gewend bent. Of door op een soort mini-excursie te gaan, bijvoorbeeld naar een museum dat je nog niet kent, naar het theater te gaan of nieuwe muziek van anderen te luisteren. Of letterlijk een weg in te slaan die je nog niet kent.

• ‘Look inside’ – Observeer en onderzoek op welke manier bij jou ideeën ontstaan. Hoe merk je dat je een idee hebt. In wat voor settings, situaties en door welke factoren krijg jij inspiratie? Hoe merk je dat een idee bij je groeit?

• ‘Silence please!’ – Creëer momenten van stilte. Hij doet zelf af een toe korte meditaties, hij noemt ze micro-meditaties.

• 'Vrij spel’ – Een van de belangrijkste vormen van creativiteit is vrij spelen. Dat is vrijuit proberen, associëren, doen... zonder dat het iets moet worden en zonder dat je er een oordeel over vormt! Je interne criticus mag dus een toontje lager zingen.

• ‘The Jedi mind trick’ – Dit is een bepaalde blik of staat van ‘zijn’: ‘unfocussing your eyes, while still remaining focussed on the picture’. Het gaat om een ontspannen maar toch gerichte aandacht.  Hij noemt dit ook wel ’de Zen van het moment’ en de ‘Jedi mind trick’ (‘the sweetspot between overthinking and laziness’)

• ‘Keep the fire burning’  - Creativiteit creëert creativiteit: door bezig te blijven met maken en creëren blijft je creatieve vuur branden. Dat helpt hoe dan ook om creatief te blijven. Het resultaat is daarbij ondergeschikt aan het proces. Ook maakt het soort creatie daarbij niet veel uit, dus als je wilt dichten is het bedenken en maken van een nieuwe recept voor een heerlijk gerecht ook stimulerend.

• ‘YES, and…” - Dit is een techniek die veel gebruikt wordt in improvisatietheater. Ja = het accepteren van wat jou wordt aangereikt en wat er is op dat moment, en daarop vervolgens voortborduren, creëren en uitspelen. Dus niet ‘ja maar’ of ‘nee’, maar ‘JA, en……. ‘

• ‘Visualize’ – Visualiseer hoe het eind van het creatie proces eruit zal zien Hoe zal het voelen om jouw creatie gecreëerd te hebben? Fantaseer: welk artikel zal er over geschreven worden en wat staat daar voor positiefs in?

• ‘STOP!’: Als je flink afgeleid raakt tijdens het creatieve proces: stop! Neem even een moment van rust, stilte. En laat de afleiding overgaan in verveling. Vanuit daar ontstaat vaak weer een nieuwe creatieve impuls. Verveling maakt de weg vrij voor een nieuw idee. Hij schrijft ‘When hit by boredom, go for it! Let yourself be crushed by it; submerge, hit bottom. In general, with things unpleasant, the sooner you hit bottom, the faster you surface!’

Questlove (AP)

De POKON voor jouw idee of creatie

Ook geeft Questlove een aantal tips voor creatievelingen die wat extra groeikracht kunnen gebruiken tijdens hun quest:

• Gebruik eens andere tools en materiaal dan normaal. Dit geeft je een ander perspectief. Kijk wat er gebeurt en ontstaat. Dus als je normaal schrijft via je laptop dan ga met de hand schrijven. Als je normaal een drumstel gebruikt, pak eens wat dingen uit de keuken.  (The Roots gebruiken bij The Tonight Show met Jimmy Fallon bijvoorbeeld ‘class room instruments’: https://www.youtube.com/watch?v=QNT9pEq3Z2s )

• Kijk naar je eerdere creaties, wat daarvan kun je gebruiken als inspiratie voor iets nieuws?

• Een verfrissende insteek: schrijf op wat je idee of creatie NIET moet zijn. Dit is een soort wegsnij-techniek die duidelijker kan maken wat je creatie WEL moet zijn.

• Wat ontstaat er als je in je manier van creatief werken meer humor en lichtheid brengt? Als het allemaal niet zo serieus hoeft?

Creativiteit & leven

Ik zie allerlei overeenkomsten en parallellen met het leven zelf. Want is het leven niet een doorlopend creatieproces én speurtocht? Ieder moment is nieuw en fris, en biedt mogelijkheden. Ben je echt ‘aanwezig’, waarvan gaat jouw vuurtje aan, en hoe hou je het brandend? Hoe creëer jij je eigen leven op die manier?... 

Hoe verder?

• Welke zin in deze blog resoneert het meest bij jou?

• Hoe zou jij dat meer ruimte kunnen geven in je werk of leven?

Ik wens je veel creatief plezier toe!

Loes Meijlink

TheSparkCompany

Loes@TheSparkCompany.nl | 06 11 799 488

‘What is the spark? It’s the beginning of any creative act.' - Questlove

Leuke links:

• De podcast van Questlove: https://open.spotify.com/show/6X0ThBWpiPUplNxoaa7SMx?si=7df67aab28f440bd

• Questlove’s energizing playlist op Spotify: https://open.spotify.com/playlist/3UgLTpbSdipKEwnLRnOrmY?si=4470322e468c4a89

• 100 essentials songs you should know according to Questlove: https://open.spotify.com/playlist/2ohXZMiHjX942XOhJmobVb?si=5a28348e097b438f

• Een prachtige video uit de Tonight Show waarin een fysiek fragiele Phil Colllins (zelf drummer) ondersteund wordt door Questlove op drums tijdens het iconische nummer ‘In the air tonight’ https://youtu.be/mjiq0DoSQD8?si=9bdYAReu9oXI0Puw